بررسی تاثیر برخی از عوامل محیطی و فیزیولوژیکی بر رشد عملکرد و میزان مواد موثره گل راعی ‏‎(hypericum perforatuml)‎‏ در شرایط زراعی و درون شیشه ای

گل راعی ‏‎(hypericum perforatum l.)‎‏ از گیاهان دارویی ارزشمند می باشد. از پیکر رویشی این گیاه در صنایع داروسازی به عنوان مواد اولیه ساخت چندین دارو استفاده می شود. از آنجا که شرایط اقلیمی تاثیر عمده ایی بر باروری این گیاه دارد در این تحقیق سعی شده است تاثیر تعدادی از این شرایط (در شرایط زراعی و درون شیشه ایی) برباروری این گیاه مورد مطالعه قرار گیرد.در این رابطه تاثیر مقادیر متفاوت ازت (صفر، 150 و 250 کیلوگرم اوره در هکتار) و فسفر (صفر، 100 و 200 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل) بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار درسالهای زراعی 1378 و 1379 بر رشد، عملکرد پیکر رویشی، میزان کلروفیل، میزان کادمیوم ذخیره شده و میزان متابولیتهای ثانویه مهم گل مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این تاثیر سه زمان برداشت قبل از گلدهی، گلدهی کامل و مرحله تشکیل میوه بر عملکرد، میزان مواد موثره گل راعی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شد. همچنین جنبه های مختلف کشت بافت گل راعی مانند کالزایی از بذور و قطعات میانگره ساقه و امکان شاخه زایی از کالهای حاصله و میزان متابولیتهای ثانویه مهم در کالها و گیاهان درون شیشه ایی ارزیابی شد. در یک آزمایش جداگانه تاثیر تیمارهایی مانند شستشو در آب جاری، تیمار نور ‏‎ir‎‏، ضدعفونی با هیپوکلریت سدیم و تیمار سرمایی بر درصد و سرعت جوانه زنی بذور بررسی گردید.نتایج حاصله نشان داد که تیمارهای کودی بر رشد، عملکرد، میزان کلروفیل، میزان کادمیوم ذخیره شده، میزان هیپریسین و اسانس تاثیر معنی داری داشته و در تمام موارد تیمار شاهد در پایین ترین سطح قرار دارد. در حالی که تیمار ‏‎(n250p100)‎‏در اکثر موارد در بالاترین سطح قرار داشت. بررسی میزان متابولیتهای ثانویه دیگر نشان داد که به استثنا میزان اسید کلروژنیک که در اثر تیمارهای کودی کاهش نشان داد بقیه آنها تغییر معنی داری را نشان ندادند. نتایج حاصل ازبررسی تاثیر زمان برداشت نشان داد که بیشترین عملکرد پیکرورویشی و عملکرد هیپریسین و اسانس در مرحله گلدهی کامل بدست می آید. نتایج بدست آمده از آزمایشات کشت بافت موید پتانسیل بالای شاخه زایی در این گیاه است. کالوسهای حاصل از بذر اگر چه قرمز رنگ بودند ولی وجود هیپریسین و پسودوهیپریسین در آنها به اثبات نرسید. این در حالی است که وجود هیپریسین و پسودوهیپریسین در گیاهان درون شیشه ای حاصل از باززایی کالوسها، اثبات گردید. نتایج حاصل از آزمایشات جوانه زنی نشان داد که شستشو در آب جاری و ضدعفونی با وایتکس 30 درصد بهترین تیمار جهت افزایش درصد و سرعت جوانه زنی بذور گل راعی می باشند.